بر کسی پوشیده نیست که تحریم‌های خارجی هزینه‌ها و محدودیت‌های زیادی را بر اقتصاد ایران و تجارت بین‌المللی تحمیل کرده است. ترتیبات تهاتر از جمله راه‌حل‌هایی است که مقامات ایرانی برای کاستن از محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های تجاری و بانکی در نظر گرفته‌اند. با این حال، این یک سیاست بحث‌برانگیز در میان ذی‌نفعان مختلف است، به ویژه در حالتی که ایران شریک تجاری ضعیف‌تری در نظر گرفته شود.

ظهور و بازگشت داد و ستد تهاتری

بانک مرکزی ایران قبل از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ دارای اداره‌ای تحت عنوان "اداره‌ی تهاتر و امور صادرات" بود. این نهاد بر سازماندهی تجارت اینچنینی با کشورهای اروپای شرقی از جمله مجارستان و رومانی نظارت داشت. در آن زمان، ایران از آنجایی که نفت خام صادر می‌کرد، طرف قوی‌تر بود و دست بالاتر را داشت، بنابراین می‌توانست قیمت و کیفیت کالاهای تهاتر شده را تعیین کند. همین تجربیات در جنگ ایران و عراق در سال‌های  ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ به کار آمد و در آن دوره کالای اصلی صادراتی کشور یعنی نفت با کالاهای اساسی مبادله می‌شد...