۲۳ آذر ۱۴۰۰ / ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱

گزارش‌های رسانه‌های محافظه‌کار ایران از اختلافات اروپایی‌ها بر سر برجام

ایران/دیپلماسی

شرح خبر: در حالی که مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ۱۳۹۴ ایران در وین ادامه دارد، به نظر می‌رسد از سوی رسانه‌های محافظه‌کار ایرانی تلاش‌های هماهنگی صورت می‌گیرد تا نشان دهند میان اتحادیه‌ی اروپا و سه کشور اروپایی امضاکننده‌ی برجام (انگلستان، فرانسه و آلمان) اختلافاتی عمده وجود دارد. در همین حال، کارگروه سوم با تمرکز بر دنباله‌ی بازگشت به پایبندی متقابل به این توافق پس از خردادماه برای اولین بار تشکیل شده است. این تحول مثبت با اظهارات ضد و نقیض علی باقری کنی، مذاکره‌کننده‌ی ارشد ایران هم‌زمان شده است.

پوشش خبری: ایران و گروه ۱+۴ (انگلستان ، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) ابتدا برای دور هفتم مذاکرات چندروزه در وین در ۸ آذر با یکدیگر دیدار کردند. پس از یک وقفه مذاکره‌کنندگان مجدداً در ۱۸ آذر گرد هم آمدند و کار رسمی خود را این هفته در ۲۲ آذر آغاز کردند. هدف، احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است. این توافق پس از خروج یک‌جانبه‌ی آمریکا از آن و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران در سال ۱۳۹۷ با بحران مواجه شده است.

دو رسانه‌ی برجسته‌ی مرتبط با حکومت ایران در روزهای اخیر به دنبال این بودند که سه کشور اروپایی امضاکننده‌ی برجام را به عنوان طرف عامل "اختلال" مذاکرات معرفی کنند که حتی دیگر کشورهای غربی نیز از آن خسته شده‌اند.

  • نور نیوز، وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران، در ۱۹ آذر مدعی شد که تروئیکای اروپایی نه تنها به دنبال امتیازگیری از ایران، روسیه و چین است، بلکه می‌خواهد از اتحادیه‌ی اروپا نیز امتیاز کسب کند.

  • نور نیوز مدعی شد که این سه کشور کار دیپلماتیک اتحادیه‌ی اروپا را که هماهنگ‌کننده‌ی برجام است، با "اختلال" مواجه کرده است. این رسانه همچنین ادعا کرد که کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا به طور غیر علنی این سه کشور را به دلیل رفتار " در راستای منافع و منویات ایالات متحده" مورد انتقاد قرار داده‌اند.

  • خبرگزاری ایرنا که وابسته به حکومت ایران است نیز مدعی شد که مذاکره‌کنندگان اتحادیه اروپا به این سه کشور اعتراض کرده و به تروئیکا گفته‌اند که "نماینده" و "قیم" اتحادیه‌ی اروپا نیست.

ایران در ۹ آذر به کارگروه‌های موازی که تعیین مراحل لغو تحریم‌ها و محدودیت‌های برنامه‌ی هسته‌ای ایران را بر عهده دارند، دو پیشنهاد ارائه کرد. در روزهای اخیر اختلاف نظر وجود داشته است که مذاکره‌کنندگان جدید ایران تا چه اندازه پیشرفت‌های حاصل شده در شش دور قبلی مذاکرات در سال جاری را می‌پذیرند.

خبرگزاری فارس در روز ۱۹ آذر به نقل از یک منبع ناشناس نوشت که سه کشور اروپایی عضو برجام "از مواضع خود عقب‌نشینی کردند" و این رسانه‌ی تندرو از آن با عنوان "اولین پیروزی" ایران در مذاکرات یاد کرد.

  • گزارش فارس تا حدودی با اظهارات باقری کنی، مذاکره‌کننده‌ی ارشد ایران، در ۲۱ آذر در تناقض است که به پرس تی‌وی ایران گفته بود تهران در پاسخ به پیشنهادهای خود از سوی قدرت‌های اروپایی "هیچ پیشنهاد یا ابتکاری دریافت نکرده است."

  • باقری کنی، علی‌رغم انتقاداتش از سه کشور اروپایی امضاکننده‌ی برجام، همان روز به ایرنا گفت اختلافات بین طرفین بر سر "دامنه و حیطه"ی موضوعاتی که باید در مذاکرات مورد بحث قرار گیرند، رو به کاهش است.

  • باقری کنی در اظهارات خود به ایرنا همان لحن خوشبینانه‌ای را داشت که میخائیل اولیانوف، نماینده‌ی روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در ۲۰ آذر به کار برد فضای حاکم بر مذاکرات را مثبت خواند.

اولیانوف روز بعد نوشت که کارگروه سوم که وظیفه ترتیب دادن مراحل احیای توافق هسته‌ای را برعهده داشت، اولین جلسه‌ی خود را در دور هفتم مذاکرات برگزار کرده است.

باقری کنی در عین انتقاد از این سه کشور اروپایی، اخیراً، در ۲۱ آذر، زمانی که اظهار داشت در نشستی با مذاکره‌کنندگان ارشد پکن و مسکو در مورد "نحوه‌ی ادامه‌ی روند" صحبت کرده است، به صراحت اعلام کرده است که ایران با روسیه و چین همکاری نزدیک دارد.

  • لازم به ذکر است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در ۲۲ آذر تماس‌های جداگانه‌ای با وزرای خارجه‌ی آلمان و روسیه داشت.

زمینه/تحلیل: اظهار نظرهای ضد و نقیضی که از وین به گوش می‌رسند، سنجش پیشرفت تلاش‌ها برای نجات توافق هسته‌ای را دشوار می‌کند. انتقاد باقری کنی از سه کشور اروپایی امضاکننده‌ی برجام در حالی مطرح می‌شود که این سه کشور به طور مشترک و جداگانه نسبت به خواسته‌های ایران بر سر میز مذاکره ابراز نگرانی کرده‌اند.

  • وزارت خارجه‌ی فرانسه در بیانیه‌ای در ۱۶ آذر پیشنهادهای ایران را غیرمعقول و زیان‌بخش برای "نتیجه‌گیری سریع به نفع همه" خواند.

  • لیز تراس، وزیر امور خارجه‌ی انگلستان، در ۲۱ آذر گفت که برای ایران این "آخرین فرصت" برای نجات توافق هسته‌ای است. آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه‌ی جدید آلمان، نیز یک روز قبل از آن تأکید کرد که زمان برای برجام در حال "به سر رسیدن" است.

ایالات متحده مستقل از بحث مذاکرات هسته‌ای، اما در ارتباط با آن، هشدار داده است که اگر ایران به توافق خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متعهد نباشد، ممکن است علیه ایران دست به اقدام زند.

  • رابرت مالی، فرستاده‌ی ویژه‌ی ایالات متحده در امور ایران، در تاریخ ۱۸ آذر به بی‌بی‌سی فارسی گفت که واشنگتن ممکن است "چاره‌ای نداشته باشد" جز این که پیش از پایان سال خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده‌ی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازخواست ایران شود.

  • ایران به اظهارات مالی واکنشی نشان نداده است، اما طبق گزارش‌ها، هیئتی از سازمان انرژی اتمی ایران به زودی برای جلسه با آژانس، ناظر هسته‌ای سازمان ملل به وین خواهد رفت.

  • آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید ایران به توافق‌نامه‌ای که در شهریورماه با آژانس امضا کرده بود و در آن قول داده بود به بازرسان آژانس اجازه دهد دوربین‌های یک سایت مونتاژ سانتریفیوژ در کرج را تعویض کنند، پایبند نبوده است. این تجهیزات در حمله‌ای که اسرائیل مقصر آن شناخته می‌شود، آسیب دیدند.

چشم‌انداز: علی‌رغم اصرار ایران بر عدم تجدید نظر در مواضع خود در وین، تنها زمان، میزان واقعی اراده‌ی سیاسی و در نتیجه انعطاف‌پذیری همه‌ی طرف‌ها را آشکار خواهد کرد. به نظر می‌رسد طرف‌ها متفق‌القول‌اند که توافق بر عدم توافق ارجحیت دارد.

  • با این حال باید دید چقدر طول می‌کشد تا مذاکرات به چنین مرحله‌ای برسد. در حال حاضر اکثر طرف‌های توافق و ایالات متحده به صراحت اعلام کرده‌اند که وقت تنگ است و توجه به زمان بسیار مهم و اساسی است.
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
عربيعربی
عربيعربی
Englishانگلیسی
Englishانگلیسی