Aug. 8, 2024

«شهادت» فرمانده ارشد حوثی‌ها در عراق و توجهات به حضور منطقه‌ای این گروه

شبه جزیره/امنیت

شرح خبر: ادعا شده است که یکی از فرماندهان ارشد جنبش انصارالله یمن، معروف به حوثی‌ها، در حمله‌ای هوایی از جانب آمریکا در عراق کشته شده است. این حادثه‌ی ادعایی به گمانه‌زنی‌هایی درباره‌ی گسترش نقش حوثی‌ها در «محور مقاومت» تحت رهبری ایران و پیشرفت ادغام افقی آن با سایر اعضای این شبکه‌ی ائتلاف منطقه‌ای دامن زده است. در شرایطی که منطقه خود را برای تشدید رویارویی «محور مقاومت» و اسرائیل آماده می‌کند، نقش حوثی‌ها در این معادله توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است.

پوشش خبری: خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، در ۱۴ مرداد/ ۴ اوت به نقل از منابع یمنی اعلام کرد که حسین عبدالله مستور الشعبل، "یکی از فرماندهان انصارالله"، در "مأموریت خارج از یمن" کشته شده است. در این گزارش همچنین آمده است وی در حمله‌ی آمریکا به عراق به "شهادت" رسید. شعبل به ابوجهاد مستور معروف است.

گزارش‌ها درباره‌ی کشته‌شدن یک فرمانده ارشد حوثی، چند روز پس از آن منتشر شد که آمریکا به پایگاه کتائب حزب‌الله در جرف الصخر در غرب بغداد حمله کرد و چهار تن از اعضای این گروه مسلح شیعهی عراقی را کشت.

  • رسانه‌های عراقی به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کردند که ایالات متحده در تاریخ ۹ مرداد/ ۳۰ ژوئیه یک "حمله‌ی دفاعی" علیه تأسیساتی که ادعا می‌شود برای مونتاژ و توسعه‌ی پهپاد به کار گرفته می‌شده، ترتیب داده است. در این گزارش همچنین آمده است که این حمله "نیروهایی را هدف قرار داده که سعی داشته‌اند حمله‌ای یک طرفه به سیستم‌های هوایی بدون سرنشین ترتیب دهند."

  • کتائب حزب‌الله کشته‌شدگان را "متخصصین پهپاد" خواند و افزود که "پاسخ صحیح" پس از مشورت با سایر اعضای کمیتهی هماهنگی مقاومت عراق مشخص خواهد شد.

  • چندین گروه مسلح عراقی در جرف الصخر پایگاه‌هایی در اختیار دارند؛ از جمله حرکت حزب‌الله النجبا، کتائب حزب‌الله و کتائب سیدالشهدا. گمان می‌رود سایر اعضای «محور مقاومت»، یعنی سپاه پاسداران و جنبش حزب‌الله لبنان نیز در این منطقه حضور داشته باشند.

هرچند رسانه‌های وابسته به گروه‌های مسلح شیعهی عراق از گزارش کشته‌شدن شعبل خودداری کردند، این موضوع توجه رسانه‌های عرب خلیج فارس را به خود جلب کرده است.

  • رسانه‌ی الحدث عربستان سعودی در تاریخ ۱۵ مرداد/ ۵ اوت گزارش داد که معمر الاريانی، وزیر اطلاعات آن دولت یمن که در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته می‌شود، در رابطه با این حادثه اظهار داشته که این رخداد تعاملات سطح بالا بین "نیروهای نیابتی ایران" را برجسته می‌کند.

  • شبکه العربی الجدید وابسته به قطر، در تاریخ ۱۴ مرداد/ ۴ اوت، گزارش داد که بمباران ایالات متحده برای اولینبار از "حضور غیرعراقی‌ها در جرف الصخر" پرده برداشت.

جنبش انصارالله رسماً در مورد ادعای کشته‌شدن شعبل اظهار نظری نکرده است. با این حال، بنا بر گزارش‌ها، دست کم یک بیلبورد که خبر از "شهادت" وی می‌داد، در صنعا، پایتخت یمن، به نمایش گذاشته شده است. در این میان، کارشناسان یمنی به گمانه‌زنی درباره‌ی پیامدهای تلفات احتمالی حوثی‌ها در عراق پرداخته‌اند.

  • عدنان الجبرنی، روزنامه‌نگار، روز ۱۴ مرداد/ ۴ اوت بی آن‌که جزئیات بیشتری ارائه کند، ادعا کرد که "حداقل یک عضو حوثی دیگر" در کنار شعبل کشته شده است. جبرنی همچنین شعبل را یک فرمانده میدانی از استان صعده در شمال یمن توصیف کرد.

  • مأرب الورد، روزنامه‌نگار، در تاریخ ۱۴ مرداد/ ۴ اوت، قتل فرمانده ارشد حوثی را نشانی از "تغییر قابل توجه در پویایی روابط بین نیروهای نیابتی ایران در منطقه" دانست.

زمینه/تحلیل: عبدالملک الحوثی، رهبر ارشد انصارالله، در خردادماه/ اوایل ژوئن، از آغاز "عملیات مشترک پلکانی و استراتژیک...با مقاومت عراق" خبر داد. این عملیات به عنوان ارائه‌ی "الگوی همکاری" در میان اعضای "محور مقاومت" به تصویر کشیده شد و انتظار می‌رفت که "تأثیر قابل توجهی" بر جنگ با اسرائیل بگذارد.

  • ناصرالدین عامر، نمایندهی رسانه‌ای انصارالله، در تاریخ ۳۰ خرداد/ ۱۹ ژوئن اعلام کرد که عملیات عراق-یمن مستلزم هدف گرفتن کشتی‌هایی است که از بنادر اسرائیل و از طریق دریای مدیترانه رفت و آمد می‌کنند.

  • حوثی‌ها مدت زیادی است که در عراق حضور دارند. با این حال، ماه گذشته گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه این گروه یمنی یک "دفتر نمایندگی" در بغداد ایجاد کرده و احمد الشرفی را به عنوان نمایندهی رسمی خود منصوب کرده است. مدت کوتاهی پس از انتشار این خبر، شرفی شروع به گسترش فعالیت‌های خود در عراق کرد.

تقریباً یک ماه بعد، حوثی‌ها عملیات‌های خود را علیه اسرائیل تشدید کردند و در روز ۲۹ تیر/ ۱۹ ژوئیه حمله‌ی پهپادی بی‌سابقه‌ای به تل‌آویو ترتیب دادند. این حادثه دست‌کم مرگ یک اسرائیلی را در پی داشت.

  • اسرائیل با حمله به شهر بندری حدیده در یمن، که به چندین مخزن سوخت و تأسیسات بندری آسیب رساند، پاسخ داد.

  • پس از این بمباران از سوی اسرائیل، حوثی‌ها از شروع "فاز پنجم" عملیات خود علیه اسرائیل خبر دادند و وعده‌ی تلافی حملات حدیده را دادند. با این حال، انصارالله هنوز تهدید خود را عملی نکرده است.

در پی حملات حدیده، حوثی‌ها از جانب گروه‌های مسلح شیعهی عراق، از حمایت قابل توجهی برخوردار شدند.

  • قیس الخزعلی، رئیس عصائب اهل حق، در ۳۱ تیر/ ۲۱ ژوئیه، از دفتر حوثی‌ها در بغداد بازدید کرد و حمله‌ی این گروه یمنی به تل‌آویو را مورد تمجید قرار داد و گفت که "معادلات جنگ در حال تغییر است."

  • اکرم الکعبی، رئیس حرکت حزب‌الله النجبا، در ۳۱ تیر/ ۲۱ ژوئیه متعهد شد که حمله‌ی اسرائیل به حدیده افزایش "سرعت عملیات [«محور مقاومت»]...در عراق، لبنان و یمن" را در پی خواهد داشت.

  • کتائب حزب‌الله در ۳۱ تیر/ ۲۱ ژوئیه بر تعهد خود به انجام عملیات علیه اسرائیل، "به ویژه در جبهه‌ی مقاومت یمن" تأکید کرد.


ایران در دهه‌های گذشته از رشد شبکه‌ی اتحاد منطقه‌ای خود که اکنون به عنوان «محور مقاومت» شناخته می‌شود، حمایت کرده است. این حمایت تلاش برای تقویت حضور متحدانش در قلمروهای یکدیگر، ترویج به اشتراک‌گذاری تجربیات و دانش و همچنین پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی را شامل می‌شود.

  • بالاگرفتن جنگ سوریه در سال ۱۳۸۹/ ۲۰۱۱ باعث شد که نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در کنار حزب‌الله لبنان نقشی پیشرو در سازماندهی حملات نیروهایی از افغانستان، ایران، عراق، لبنان و پاکستان ایفا کند. ظهور گروه داعش در سال ۱۳۹۳/ ۲۰۱۴ نیز منجر به افزایش حضور حزب‌الله و سپاه در عراق شد.

  • از زمان آغاز جنگ غزه در مهر ۱۴۰۲/ اکتبر ۲۰۲۳، متحدان فلسطینی و یمنی ایران تعاملات خود در عراق را گسترش داده‌اند.

چشم‌انداز: در حال حاضر منطقه خود را برای پاسخ ایران به ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، که در تهران رخ داد و انتقام حزب‌الله لبنان بابت قتل فؤاد شکر، فرمانده ارشد نظامی این گروه در بیروت، حوادثی که هر دو به اسرائیل نسبت داده می‌شود، و همچنین تشدید تنش از جانب حوثی‌ها به دلیل بمباران حدیده، آماده می‌کند.

  • پیش‌بینی میزان هماهنگی و همکاری حوثی‌ها با گروه‌های مسلح عراقی دشوار است. ناظران سرعت فعلی ادغام افقی ظاهری در "محور مقاومت" را پیش‌بینی نکرده بودند. در این راستا، مشخص نیست که آیا گروه‌های مسلح عراقی در انتقام‌جویی حوثی‌ها علیه اسرائیل در مورد بمباران حدیده نقشی خواهند داشت یا خیر.

  • با طولانی‌شدن جنگ غزه، ایران احتمالاً به تشویق متحدان منطقه‌ای خود در راستای همکاری افقی ادامه خواهد داد. می‌توان انتظار داشت شبکه‌هایی که از طریق این فرآیند، از جمله با به تبادل دانش، ایجاد می‌شوند، اثراتی پایدار و غیرقابل برگشت داشته باشند.
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
عربيعربی
عربيعربی
Englishانگلیسی
Englishانگلیسی