۱۰ خرداد ۱۴۰۱ / ۳۱ مه ۲۰۲۲

توقیف نفت‌کش‌های یونانی به دست سپاه، پس از آن‌که آتن محموله‌ی نفتی ایران را به آمریکا تحویل داد

ایران/امنیت

شرح خبر:‌ ایران و یونان یکدیگر را به "دزدی دریایی" و "راهزنی" متهم کرده‌اند. این تنش در پی توقیف دو نفت‌کش یونانی به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایجاد شد. ایران ظاهراً این کار را به تلافی موافقت یونان با تحویل محموله‌ی نفتی ایران که در یک کشتی توقیف‌شده‌‌ی روسی بوده، به آمریکا انجام شده است.

سپاه اصرار دارد که نفت‌کش‌های یونانی قوانین دریانوردی را نقض کرده‌اند. هم‌زمان رسانه‌های مرتبط به حکومت ایران از اقدامات تلافی‌جویانه سخن می‌گویند.

پوشش خبری: سپاه پاسداران روز ۶ خرداد اعلام کرد که دو نفت‌کش یونانی را در خلیج فارس توقیف کرده است.

  • گفته می‌شود این کشتی‌ها که دلتا پوزیدون و پرودنت واریور نام دارند، به دلیل "تخلفات انجام گرفته" در آب‌های خلیج‌فارس توقیف شده‌اند. سپاه پاسداران هنوز جزئیاتی از تخلفاتی که به این نفت‌کش‌ها نسبت داده می‌شود، ارائه نداده است.

  • روز بعد از این حادثه، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی ایران گفت: "روابط کهن ما با یونان و مردم فوق‌العاده‌ی آن همواره بر احترام متقابل مبتنی بوده است. روابط ما نباید با سوءمحاسبات عمیقاً کوته‌بینانه، از جمله راهزنی به دستور طرف ثالث، مختل شود." اشاره‌ی وی از طرف ثالث به ایالات متحده بود. او همچنین در ادامه اطمینان داد که "خدمه‌ی نفتکش‌ها در امنیت و سلامت به سر می‌برند."

  • مقامات سازمان بنادر نیز روز ۷ خرداد طی بیانیه‌ای اعلام کردند که خدمه‌ی دو نف‌تکش یونانی "بازداشت نیستند" و بر روی کشتی نگه داشته شده‌اند.

توقیف نفتکش‌های یونانی در پی موافقت یونان با درخواست آمریکا مبنی بر توقیف نفت‌کش روسی حامل نفت ایران در سواحل یونان صورت گرفت.

  • این نفت‌کش روز ۲۶ فروردین توسط مقامات یونان به عنوان بخشی از تحریم‌های اتحادیه‌ی اروپا علیه روسیه، به دلیل تهاجم به خاک اوکراین، توقیف شده بود.

  • در برخی گزارش‌ها که روز ۵ خرداد منتشر شدند، به نقل از مقامات یونانی آمده است که روند انتقال محموله‌ی ایرانی موجود در کشتی‌ها به ایالات متحده، بنا به درخواست واشنگتن صورت گرفته است.

ایران و یونان هر یک دیگری را به دلیل اقدامات دریایی مربوطه محکوم کرده‌اند.

  • وزارت امور خارجه‌ی ایران روز ۴ خرداد، کاردار سفارت یونان در تهران را احضار و "مراتب اعتراض شدید" ایران را به وی ابلاغ کرد.

  • وزارت خارجه کمی بعد، در روز ۵ خرداد، کاردار سفارت سوئیس را احضار کرد و "نسبت به تداوم نقض" قوانین و مقررات دریایی"، که به واشنگتن نسبت داد، اعتراض کرد. سوئیس محافظ منافع آمریکا در ایران در غیاب روابط دیپلماتیک بین دو کشور است.

  • پس از توقیف این دو نفتکش به دست سپاه، یونان ایران را به دست‌داشتن در "دزدی دریایی" متهم کرد و به شهروندان خود برای هرگونه سفر به ایران هشدار داد.

  • سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی ایران، روز ۱۰ خرداد، گفت دیپلمات‌های ارشد دو کشور با یکدیگر صحبت‌ کرده‌اند، اما "دولت یونان ثابت کرد دستور از یک کشور ثالث، برای آن‌ها مهم‌تر" از حفظ روابط دوستانه با تهران است.


زمینه/تحلیل
:‌ سپاه اصرار دارد که کشتی‌های یونانی قوانین دریایی را "نقض" کرده‌اند. با این وجود، مدت کوتاهی پس از این‌که رسانه‌های دولتی از قصد ایران برای انجام "اقدام تنبیهی" علیه یونان خبر دادند، این توقیف صورت گرفت. این اقدام تنبیهی به دلیل تحویل نفت توقیف شده‌ی ایران به آمریکا توسط یونان صورت گرفت.

  • در هر دو دولت دونالد ترامپ و جو بایدن، ایالات متحده محموله‌های نفتی دریایی ایران را تحت عنوان اجرای تحریم‌ها، توقیف و به فروش رسانده است. ایران می‌گوید این اقدام سرقت و دزدی دریایی است.

شبکه‌ی عرب‌زبان ایرانی العالم، روز ۶ خرداد، از سپاه پاسداران تقدیر و یونان را تهدید کرد که اگر "پیام" این دو نفت‌کش توقیف‌شده برای برخی از مقامات یونانی روشن نیست، باید منتظر باشند تا خود را در موقعیتی قرار دهند که پیام‌های بیشتر و واضح‌تری برای آن‌ها از سوی تهران فرستاده شود. این رسانه همچنین افزود که "اکنون ۱۷ کشتی دیگر یونان در خلیج‌فارس حضور دارد."

  • گزارش العالم بازتاب تفسیر خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران است. تسنیم روز ۶ خرداد گفته بود که هنوز ۱۷ فروند کشتی یونانی دیگر‌ در خلیج فارس حضور دارند که سپاه پاسداران نسبت به آن‌ها "ارفاق" کرده است و با یک "هشدار" به آن‌ها اجازه‌ی عبور داده است.

  • روزنامه‌ی تندروی کیهان، نزدیک به بیت رهبری، یک گام فراتر رفت و روز ۸ خرداد به یونان و "برخی کشورهای تحت امر آمریکا" هشدار داد که در صورت ادامه‌ی "شیطنت‌ها و سیاست‌های خصمانه" علیه حقوق قانونی ملت ایران، احتمال توقیف کشتی‌های آن‌ها توسط سپاه وجود خواهد داشت.

کیهان روز ۷ خرداد همین گزاره را در مورد کره‌ی جنوبی تکرار کرد که در صورت امتناع سئول از دسترسی ایران به پول بلوکه شده‌ی خود به دنبال تحریم‌های فراسرزمینی ایالات متحده، چنین اقدامی صورت خواهد گرفت.

  • این روزنامه‌ی تندرو، اولین‌بار در تاریخ ۲۶ فروردین این درخواست را مطرح کرد. این واکنش منجر به احضار نماینده‌ی ایران در سئول شد و ایران مجبور شد اعلام کند نظرات این روزنامه نشان‌دهنده‌ی سیاست دولت نیست.

  • کیهان می‌گوید توقیف کشتی‌های کره‌ی جنوبی، سئول را مجبور خواهد کرد تا ۷ میلیلارد دلار دارایی ایران را که به دلیل تحریم‌های آمریکا در بانک‌های کره‌ی جنوبی مسدود شده، آزاد کند.

ایران در سال‌های اخیر، چندین کشتی را توقیف کرده است. این توقیف‌ها به قصد تلافی در برابر اقدامات صورت‌گرفته علیه خود، به دلیل تحریم‌های غرب بوده است.

  • چند روز بعد از توقیف نفت‌کش ایرانی گریس-۱ در آب‌های سوریه، در تیرماه ۱۳۹۸، سپاه نفت‌کش استنا ایمپرو با پرچم بریتانیا را به دلیل "برخورد با یک قایق ماهیگیری" توقیف کرد. تهران این نفتکش را در مهرماه ۱۳۹۸ آزاد کرد؛ یک ماه پس از آن‌که گریس-۱ با وجود فشارهای ایالات متحده بر بریتانیا مبنی بر نگه‌داشتن کشتی، اجازه‌ی خروج از جبل‌الطارق را گرفت.

  • در بحبوحه‌ی تشدید تنش‌ها بر سر امتناع کره‌ی جنوبی از آزادسازی دارایی‌های مسدود شده‌ی ایران، سپاه پاسداران تانکر MT Hankuk Chem را در دی‌ماه ۱۳۹۹ به دلیل "آلودگی زیست‌محیطی" توقیف کرد. ایران این کشتی را در اردیبهشت ۱۴۰۰ آزاد کرد.

چشم‌انداز: توقیف متقابل نفت‌کش‌ها در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا بر سر احیای توافق هسته‌ای ۱۳۹۴ متوقف شده است.

  • مصادره‌ی محموله‌های نفتی ایران توسط آمریکا و توقیف تلافی‌جویانه‌ی نفت‌کش‌ها از طرف ایران، می‌تواند مانع از پیشرفت مذاکرات هسته‌ای شود و تنها نتیجه‌ی آن افزایش تنش بین تهران و واشنگتن است.

  • با توجه به این‌که ایران قبلاً نفت‌کش توقیف شده‌ی کره‌ی جنوبی را بدون دریافت امتیازاتی، ازجمله آزادسازی دارایی خود بر اثر تحریم‌های آمریکا، از طرف سئول آزاد کرد، به نظر می‌رسد این سناریو مستلزم مصادره‌ی نفت ایران نبود. همچنین دولت محافظه‌کار فعلی تهران احتمالاً از آتن در مقابل موافقتش با مصادره‌ی نفت ایران توسط واشنگتن امتیازاتی را درخواست خواهد کرد.
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
عربيعربی
عربيعربی
Englishانگلیسی
Englishانگلیسی