۲۴ مهر ۱۴۰۲ / ۱۶ اکتبر ۲۰۲۳

گسترش تعاملات منطقه‌ای ایران، در میانه‌ی تنش‌های روزافزون بر سر جنگ غزه

ایران/دیپلماسی

شرح خبر: وزیر امور خارجه‌ی ایران به منظور جلب حمایت برای فلسطینیان، هماهنگی گام‌های بعدی با متحدانش و همچنین هشدار به اسرائیل در مورد تشدید جنگ غزه، سفری منطقه‌ای ترتیب داده است. ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، نیز به موازات با رهبران منطقه و همتایان فرانسوی و روس خود تعامل داشته است.

شایان توجه است که تشدید تنش‌های منطقه‌ای گفتگویی تاریخ‌ساز بین رئیسی و ولیعهد عربستان سعودی را رقم زده است و طرفین در آن متعهد به حمایت از فلسطینی‌ها شده‌اند. تهران همچنین تأیید کرده است که وزیر خارجه‌اش در نشست اضطراری آتی سازمان همکاری اسلامی در عربستان شرکت خواهد کرد.

تعاملات با عراق و شام: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، طی روزهای ۲۰ تا ۲۳ مهر در سفری منطقه‌ای به عراق، لبنان، سوریه و قطر رفت.

  • وزیر خارجه‌ی ایران در بغداد با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر، و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق، دیدار کرد.

  • امیرعبداللهیان در دیدارش با سودانی در تاریخ ۲۰ مهر، محاصره‌ی غزه توسط اسرائیل را محکوم کرد و اظهار داشت که ایران برای ارسال غذا و دارو به فلسطین با صلیب سرخ و سازمان ملل متحد همکاری می‌کند.

امیرعبداللهیان از عراق به لبنان رفت و با مقامات ارشد لبنانی، از جمله حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان، و اعضای ارشد حماس و جهاد اسلامی فلسطین دیدار کرد.

  • وزیر امور خارجه‌ی ایران زمانی که به بیروت رسید به خبرنگاران گفت که اگر اسرائیل حمله به غزه را ادامه دهد با گشایش "جبهه‌های جدید" مواجه خواهد شد.

  • امیرعبداللهیان در دیدار خود با نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان، در تاریخ ۲۱ مهر اظهار داشت که اگر آمریکایی‌ها "به دنبال این هستند که جنگ در منطقه توسعه نیابد، باید اسرائیل را کنترل کنند."

  • این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین به طور جداگانه با نصرالله ملاقات کرد. نصرالله تأکید کرد که "وضعیت [محور] مقاومت عالی است و همه‌ی سناریوها کاملاً آماده است."


در پی حملاتی هوایی به فرودگاه‌های بین‌المللی حلب و دمشق، که گمان می‌رود اسرائیل آن‌ها را ترتیب داده باشد، امیرعبداللهیان روز ۲۱ مهر از مسیر زمینی به سوریه سفر کرد تا با بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور، دیدار کند.

  • وزیر امور خارجه‌ی ایران در این دیدار مدعی شد که "برخی" از مقامات غربی به طور محرمانه به جمهوری اسلامی گفته‌اند که "سیاست‌های افراطی نتانیاهو و اقدامات تحریک‌آمیز او" منجر به حمله‌ی روز ۱۵ مهر حماس شده است.

  • امیرعبداللهیان همچنین غرب را به "جعل حقایق" برای "توجیه جنایات صهیونیست‌ها و مشروعیت‌بخشیدن به آن" متهم کرد.

  •  اسد از پیشنهاد ایران برای میزبانی نشست اضطراری وزرای خارجه‌ی سازمان همکاری اسلامی برای گفتگو در مورد جنگ غزه حمایت کرد. با این حال، این نشست در تاریخ ۲۶ مهر در شهر جده‌ی عربستان برگزار خواهد شد. ایران تأیید کرده است که در این نشست شرکت خواهد کرد.

  • امیرعبداللهیان پس از سفر به سوریه به لبنان بازگشت و روز ۲۲ مهر نشستی خبری برگزار کرد. او به خبرنگاران گفت این گروه‌های فلسطینی هستند که تصمیم می‌گیرند جنگ غزه چگونه پایان می‌یابد، خواه "توسعه‌ی دامنه‌ی جنگ، گسترش جبهه‌های جدید، و یا آتش بس."

تماس با محمد بن سلمان: وزیر خارجه‌ی ایران طی اقامت خود در بیروت، در روز ۲۲ مهر همچنین اظهار داشت که تلاش‌های دولت جو بایدن برای عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان، پس از جنگ غزه "به طور کامل از روی میز کنار رفته است."

  • رئیس‌جمهور رئیسی و محمد بن سلمان آل سعود، ولیعهد عربستان، در تاریخ ۲۰ مهر برای اولین‌بار از زمان توافق دو کشور برای عادی‌سازی روابط در اسفند ۱۴۰۱، گفتگویی تلفنی داشتند.

  • هر دو رهبر تعهد خود نسبت به فلسطینیان را اعلام کردند و خواستار تقویت همکاری‌های دوجانبه برای رسیدگی به چالش‌های منطقه‌ای شدند.

دیدارها در قطر: امیرعبداللهیان در آخرین مرحله از سفر منطقه‌ای خود به دوحه سفر کرد و در آنجا با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، دیدار کرد.

  • وزیر خارجه‌ی ایران به امیر قطر گفت که اگر اسرائیل به حملات خود به غزه ادامه دهد، "هیچکس نمی‌تواند کنترل اوضاع و عدم گسترش دامنه‌ی درگیری‌ها را تضمین کند."

  • امیر قطر وضعیت غزه را نگران‌کننده دانست و افزود: "نیروهای اشغالگر [اسرائیلی] مسئول جنایت‌هایی هستند که مرتکب می‌شوند."

درخور توجه است که وزیر خارجه‌ی ایران در دوحه با رئیس دفتر سیاسی حماس نیز دیدار کرد.

  • امیرعبداللهیان در دیدار خود با اسماعیل هنیه اظهار داشت که حمله‌ی غافلگیرکننده‌ی حماس در روز ۱۵ مهر، به اسرائیل نشان داد "روند عادی‌سازی برخی کشورها نمی‌تواند خللی در اراده‌ی محکم ملت فلسطین...ایجاد نماید."

تعاملات ریاست‌جمهوری: هم‌زمان با سفر امیرعبداللهیان، رئیسی نیز با رهبران منطقه، از جمله نخست‌وزیر عراق، سلطان عمان، امیر قطر و همچنین رؤسای جمهور فرانسه، روسیه، سوریه و ترکیه گفتگو کرده است.

  • رئیسی در تاریخ ۲۲ مهر به سلطان عمان، هیثم بن طارق السعید، گفت که "اقدام قاطع و فوری" کشورهای اسلامی برای توقف آنچه او "ماشین کشتار صهیونیستی" توصیف کرد، "ضروری" است.

  • سلطان هیثم نیز اظهار داشت که کشورش با همه‌ی طرف‌هایی که می‌توانند نقشی مؤثر در توقف این جنایات ایفا کنند، "در تماس" است.

  • رئیسی روز ۲۳ مهر با همتای فرانسوی خود امانوئل مکرون صحبت کرد و به او گفت که اگر اسرائیل متوقف نشود "وضعیت پیچیده می‌شود و صحنه توسعه می‌یابد."


روز بعد، در تاریخ ۲۴ مهر، رئیسی به دیپلماسی تلفنی خود ادامه داد و با همتای روس خود، ولادیمیر پوتین، و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، صحبت کرد.

  • رئیسی به پوتین گفت که ادامه‌ی حملات اسرائیل می‌تواند درگیری را طولانی کند و آن را به جبهه‌های دیگر بکشاند. رئیس‌جمهور روسیه نیز به نوبه‌ی خود اظهار داشت که بمباران غیرنظامیان غزه از سوی اسرائیل "هیچ توجیهی ندارد."

  • در گفتگو با اردوغان، رئیسی اسرائیل را به "نسل‌کشی" و "جنایت علیه بشریت" متهم کرد. رئیس‌جمهور ترکیه نیز حملات اسرائیل به غزه را محکوم کرد و خواستار آتش‌بس و رفع محاصره‌ی غزه شد.

حمایت ایران: ایران همواره آشکارا از گروه‌های فلسطینی که با اسرائیل در جنگ هستند حمایت کرده است؛ از جمله با تأمین تسلیحات. با این حال، در پی حمله‌ی اخیر حماس، مقامات ارشد ایران تأکید کردند که این جنبش مستقر در غزه، مستقل عمل کرده است.

  • ایران مدعی شده است که در برنامه‌ریزی و دستور حمله‌ی ۱۵ مهر به اسرائیل دخالتی نداشته و تأکید کرده است که این اقدامی "خودجوش" از سوی گروه‌های مقاومت فلسطینی بوده است.

  • دخالت ایران از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، نیز قاطعانه تکذیب شد. وی در تاریخ ۱۸ مهر اظهار داشت که کسانی که ایران را به دخالت متهم می‌کنند در "اشتباه" هستند. وی افزود: "ما البته از فلسطین دفاع می‌کنیم، ما از مبارزات دفاع می‌کنیم."

  • امیرعبداللهیان در جریان سفر منطقه‌ای خود متعهد شد که ایران "قاطعانه به حمایت سیاسی و رسانه‌ای" از گروه‌های فلسطینی ادامه خواهد داد.
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
عربيعربی
عربيعربی
Englishانگلیسی
Englishانگلیسی