شرح خبر: سفر محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی ایران به روسیه، بحث و جدالهایی را در ایران به همراه داشته است. علیرغم تبلیغات گسترده محافظهکاران، هیچ دیداری میان قالیباف و رئیسجمهور روسیه ولادیمیر پوتین صورت نگرفت. در نتیجه، تعداد زیادی از ایرانیان در شبکههای اجتماعی قالیباف را به فرصتطلبی برای گرفتن عکس تبلیغاتی با رئیسجمهور روسیه قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه خرداد متهم کردند.
پوشش خبری: بعد از سفر قالیباف به مسکو و تلاش محافظهکاران برای جلوه دادن قالیباف به عنوان شخصیت "قابل اعتماد" در سیستم سیاسی ایران، یک بار دیگر ایرانیها در شبکههای اجتماعی به صورت دو قطب متضاد نسبت به این واقعه واکنش نشان دادند. محافظهکاران ادعا میکردند که قالیباف حامل پیام مکتوبی از آیتالله خامنهای به پوتین است. اما این شادمانی تندروها به دلیل صورت نگرفتن ملاقات بین پوتین و قالیباف دوام چندانی نداشت. در واکنش، اصلاحطلبان به تمسخر قالیباف به دلیل تحقیرشدن وی در مسکو پرداختند.
روزنامه اصلاحطلب شرق در ۲۰ بهمن در مطلبی با عنوان "کلید مشاوران قفل (در) کرملین را باز نکرد" نوشت: "ایراد کجا بود که پوتین به قالیباف وقت ملاقات نداد... به نظر میرسد تیم رسانه ای و مشاوران جوان قالیباف هول شدند و صرف یک درخواست را قطعی پنداشته و آن را رسانهای کردند."
عبدالله رمضانزاده سخنگوی اصلاحطلب دولت محمد خاتمی (۱۳۸۴-۱۳۷۶) با اشاره به ۹ دوره نشست میان سفیر روسیه و اعضای پارلمان در ۲۵۰ روز گذشته در حساب توئیتری خود در ۱۹ بهمن نوشت: "زمانی که مجلس تبدیل به خانه دوم یک سفیرخارجی شود نتیجهاش حتما تحقیرآمیز خواهد بود."
در پاسخ به انتقادات، مهدی محمدی مشاور قالیباف در امور راهبردی در حساب توئیتری خود اظهار داشت: "عدم دیدار با پوتین وقتی پای انجام ماموریتی خاص در میان باشد خیلی مهم نیست. این سفر هم نه حماسه است نه ایثار؛ وظیفه است." با این حال محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در ۲۰ بهمن طی اظهارنظری درمورد تلاش قالیباف برای ملاقات رو در رو با رئیس جمهور روسیه گفت: "از ابتدا به دوستانمان در مجلس گفته بودیم پروتکلهای روسای مجلس امکان ملاقات با پوتین را فراهم نمی کند."
زمینه/تحلیل: قالیباف یکی از فرماندهان ارشد پیشین سپاه پاسداران انقلاب ایران است. او در کشور به عنوان شخصی شناخته میشود که در طی دو دهه، سه بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران شدهاست. آخرین تلاش وی برای بردن انتخابات به سال ۱۳۹۶ باز میگردد. درآن زمان، وقتی که محبوبیت وی در پی مناظرات ریاست جمهوری کاهش یافت، او از نامزدی درانتخابات به نفع رئیس قوه قضاییه ایران، ابراهیم رییسی کنارهگیری کرد. در آن هنگام باور عمده براین فرض بود که حیات سیاسی قالیباف به پایان رسیده است. ولی هماکنون شرایط پس از کاهش محبوبیت رئیسجمهور میانهرو حسن روحانی و اصلاحطلبان و در فقدان سرمایه انسانی به دلیل تحمیل دوباره تحریمها از سوی دونالد ترامپ و خارج شدن یک جانبه وی از برجام در سال ۱۳۹۷ تغییر کرده است. اکنون بار دیگر قالیباف برای تحقق رویای ریاست جمهوری فرصتی مناسب را پیش روی خود می بیند. کارشناسان بر این باورند که وی به این دلیل در انتخابات ۱۳۹۸ مجلس شرکت کرد که ریاست مجلس را جای پایی محکم برای رسیدن به ریاست جمهوری میدانست.
همگام با این راهبرد به ظاهر باشکوه و مهم، قالیباف به تصویب لایحههایی پرداخت که در نظر مخالفان بیشتر اقداماتی عوام فریبانه بودهاند. در میان این مصوبات، بازدید از مناطق دورافتاده برای افزایش محبوبیت خود پیش از انتخابات ریاست جمهوری و دیدار وی از روسیه و جلوه دادن آن بهعنوان رخدادی مهم و تاریخی همراه با احتمال گرفتن عکس تبلیغاتی با پوتین بهعنوان بخشی از تلاش راهبردی تیم رسانهای قالیباف تلقی میشود. هدف آنان ارتقاء جایگاه قالیباف و تبدیل وی به سیاستمداری در سطح جهانی بود. همزمان آنها در صدد اثبات این مسأله بودهاند که درصورت برنده شدن قالیباف درانتخابات خرداد ماه در وی امور دیپلماتیک موفق خواهد بود. قالیباف با برجسته نمودن اهمیت پیام خامنهای در تلاش بود جایگاه خود را در میان طبقه مذهبی در ایران تثبیت کند. او میخواست خود را به عنوان شخص مورد اعتماد خامنهای که مسئول رساندن یک پیام "تاریخی" از سوی خامنهای است نشان دهد.
چشمانداز: پس از شکست "تحقیرآمیز" نقشه قالیباف و پس از اظهارات مکرر اصلاحطلبان مبنی بر فقدان مهارت کافی دیپلماسی در میان محافظهکاران، بر خشم محافظهکاران افزوده شد. همچنین قالیباف موجب شد آن دسته از محافظهکارانی که نسبت به نامزدی وی در انتخابات ریاست جمهوری مخالفت میورزند، حساسیت بیشتری به وی داشته باشند. در حقیقت ازاین پس او از جانب محافظهکاران مجلس تقابل سختی را تجربه خواهد نمود.
در حال حاضر، او شهرتش را درمیان گروههای دیگر محافظه کار، پس از تلاش برای بهرهبرداری آشکار از آیتالله خامنهای از دست داده و موجب خشم آنها شده است.
مهمتر از آن وی موجب شده محافظهکاران و طرفداران کاندیداهای تندروی ریاست جمهوری دریابند که به احتمال زیاد وی یکی از نامزدهای ریاست جمهوری خواهد بود. این برداشت آنها از قالیباف سبب میشود که او آماج حملات قرار گیرد و رفتارش موشکافانه ارزیابی شود.