Jul. 17, 2024

ادعای دست‌داشتن اسرائیل در اعتراضات ایران؛ «هکتیویست‌ها»ی سایه در کانون توجهات

ایران/امنیت

شرح خبر: یک مقام ارشد سابق اسرائیل مدعی شده که درز پرونده‌ی پزشکی مهسا ژینا امینی کار اسرائیل بوده است و این امر را یک "اقدام سایبری" خواند که به ماه‌ها اعتراض مرگبار در ایران "منجر شده است." مرگ این دختر جوان در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی در سال ۱۴۰۱ ناآرامی‌های گستردهای را در پی داشت.

ادعای دست‌داشتن اسرائیل، موجب احیای اتهاماتی در ایران شده است، که بازیگران خارجی را مسئول دامن‌زدن به تظاهرات سال ۱۴۰۱ می‌داند و احتمالاً توجهات را به یک گروه هکری در سایه که در سال‌های اخیر نهادهای حکومتی ایران را هدف قرار داده است، معطوف می‌کند.

پوشش خبری: ادعای جنجال‌آفرین در مورد درز پرونده‌ی پزشکی امینی، روز ۲۱ تیر در مقاله‌ای نظری که به زبان عبری در رسانه‌ی ماریو انتشار یافت، مطرح شد. این مقاله نگاشته‌ی اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها بود.

  • در این مقاله که به دست مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و یاکوب ناگل، مشاور سابق بنیامین ننتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نوشته شده است، استدلال می‌شود که "تضعیف رژیم باید مواردی مانند مبارزه با اقتصاد ایران، بانکداری، انرژی، خدمات شهروندان، سیستم قضایی و غیره را شامل شود."

  • دوبوویتز و ناگل همچنین معتقدند که "مبارزه باید شامل شناسایی عناصر مخالف (در داخل و خارج از کشور)...و ایجاد برنامه‌های کمکی باشد"، و بر نیاز به تأمین مالی و همچنین "تأمین سلاح و اطلاعات" برای چنین عناصری تأکید کردند.

  • علاوه بر این، به ادعای دوبوویتز و ناگل، اسرائیل باید "عملیاتهای سایبری و نفوذ گسترده" داشته باشد. این دو عضو بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها تأکید کردند که "یکی از مصادیق بارز که منجر به جنبش اعتراضی زنان در داخل ایران شد...دست‌یابی سایبری به پرونده‌ی پزشکی امینی بود؛ بدون آن‌که مسئولیتش به عهده گرفته شود."

چند روز پس از مرگ امینی، یک گروه هکری موسوم به عدالت علی نامه‌ی ادعایی قوه‌ی قضاییهی ایران را فاش کرد، که در آن آمده بود هنگام درگیری با افسران پلیس، سر امینی به جدول اصابت کرده است.

  • این نامه‌ی ادعایی با روایت رسمی این رویداد که تأکید داشت امینی آسیبی ندیده و تعادل او به دلیل شرایط پزشکی قبلی رخ داده است، در تناقض بود.


ادعای هک‌شدن پرونده‌های پزشکی امینی از سوی اسرائیل، گمانه‌زنی‌هایی را احیا کرده است مبنی بر این‌که عدالت علی، که در سال‌های اخیر بارها نهادهای حکومتی ایران را هدف قرار داده، از حمایت حکومتی برخوردار است.

  • امیر رشیدی، کارشناس امنیت سایبری، در ۲۲ تیر نوشت که از فعالیت‌های عدالت علی، به ویژه شیوهی کار و نحوه‌ی افشای اسناد، "کاملاً روشن بود که یا وابستگی دولتی دارند و یا صرفاً داده‌هایی که یک گروه دولتی به آن‌ها داده است را منتشر می‌کردند."

  • مهدی محمدی، مشاور محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، مدعی شد که مقاله نشریه ماریو "حقیقت" را در مورد نقش ادعایی اسرائیل در تحریک اعتراضات سال ۱۴۰۱ در ایران "آشکارتر" کرده است.

  • حسین درخشان، محقق رسانه‌ای و زندانی سیاسی سابق که در ایران به دلیل سفر به اسرائیل بازداشت شده بود، نوشت: "نگفتم عدالت علی مال موساده!" موساد، سازمان جاسوسی اسرائیل است.

زمینه/تحلیل: ایران در دو دهه‌ی گذشته بارها مورد حمله‌ی سایبری قرار گرفته است. 

  • بنا بر گزارش‌ها، در سال ۱۳۸۹ اسرائیل و ایالات متحده از طریق بدافزار نوظهور استاکسنت برنامه‌ی هستهای ایران را هدف حمله قرار دادند و گزارش شد که این حمله خسارت زیادی به سانتریفیوژها و سایر تجهیزات مورد استفاده برای غنیسازی اورانیوم وارد کرده است. 

  • با یک عملیات سایبری در سال گذشته که نهاد موسوم به گنجشک درنده مسئولیتش را به عهده گرفت، بیش از ۷۰ درصد از جایگاههای سوخت در ایران از کار افتادند. این گروه در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حمله "در پاسخ به تجاوزات جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش در منطقه صورت می‌گیرد." اسرائیل از اظهار نظر درباره‌ی اتهامات از سوی ایران در مورد دخیل‌بودنش خودداری کرد. 

عدالت علی در سال‌های اخیر مدعی چندین عملیات سایبری بزرگ علیه ایران شده است. 

  • در اسفند گذشته، این گروه که خود را هکتیویست می‌خواند، اعلام کرد با هککردن سرورهای قوه‌ی قضاییه‌ی ایران به میلیونها پرونده دسترسی پیدا کرده است. برخی از پروندهها بعداً در یک وبسایت انتشار یافت و در رسانههای اجتماعی دست به دست شد، از جمله پروندههای امنیتی علیه مخالفان. 
  • در بهمن ۱۴۰۰، عدالت علی برای مدت کوتاهی با نمایش پیامی علیه جمهوری اسلامی سخنرانی ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور درگذشته (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳)، را که از طریق پلتفرمی تحت اداره‌ی حکومت پخش میشد، قطع کرد
  • در بحبوحه‌ی اعتراضات سال ۱۴۰۱، این گروه با نمایش تصاویری از امینی و سه زن جوان کشته شده در تظاهرات آن سال، برنامه‌ی اصلی خبر شبانگاهی تلویزیون حکومتی را قطع کرد و از ایرانیان خواست قیام کنند. 
  • در مرداد ۱۴۰۰، عدالت علی فیلمهای دوربین‌های نظارتی را منتشر کرد که ظاهراً بدرفتاری نگهبانان امنیتی و مقامات زندان با زندانیان را نشان میداد. 

گمان می‌رود سرویس‌های امنیتی ایران نیز هکرها را برای عملیاتهای سایبری تهاجمی به خدمت گرفته باشند. 

  • گروهی که به نام بچهگربه‌ی ملوس شناخته میشود، در سالهای اخیر مطرح شده و تا آنجا پیش رفته است که تظاهر می‌کرد روزنامهنگار است تا مقامات دولتی، کارکنان رسانهها و اندیشکدههای مورد هدف را وادار به کلیک بر روی پیوندهای مخرب کند. در موارد متعدد، ارتباطات افراد مورد نظر هک شده است. 
  • در واکنش آشکار به فعالیتهای عدالت علی، نهادی موسوم به عدل علی مخالفان مستقر در کشورهای خارجی را در ارتباط با اعتراضات سال ۱۴۰۱ هدف قرار داد. این گروه تصاویر و کلیپهای خصوصی رضا پهلوی، ولیعهد سابق، و همچنین انتقادات دیگر مخالفان از پهلوی را فاش کرده است. 

مرگ امینی به ماه‌ها اعتراضات مرگبار منجر شد که در سال‌های اخیر یکی از قوی‌ترین چالش‌ها برای مشروعیت جمهوری اسلامی بود. 

  • این ناآرامی که در ابتدا بر اجرای اجباری حجاب متمرکز بود، به سرعت به اعتراضات گسترده‌تری علیه نظام سیاسی تبدیل شد. 
  • طبق تخمین گروه حقوق بشر ایران، مستقر در اسلو، ۵۵۱ نفر در این اعتراضات خشونتآمیز جان باختند. گفته می‌شود دهها نیروی امنیتی نیز کشته شدند. 

چشم‌انداز: ایران در سال‌های اخیر تحت تأثیر دورهای متعدد اعتراضات ضد نظام قرار گرفته است و مقامات به طور معمول بازیگران خارجی را عوامل ناآرامی‌ها معرفی می‌کنند. 

  • در حالی که صحت ادعاهای مطرح شده توسط اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها نامشخص است، ادعاهایی مانند آنچه در ماریو مطرح شده است احتمالاً به عنوان شواهد محکوم‌کننده‌ی دخالت خارجی مورد استفاده‌ی دستگاه امنیتی ایران قرار خواهد گرفت. 

  • هرگونه تصدیق یا ادعای دست‌داشتن اسرائیل در نارضایتی یا ناآرامی در داخل ایران می‌تواند اثر معکوس داشته باشد، زیرا ممکن است افراد و نهادهایی را که ادعا می‌شود حامی چنین عملیات‌هایی بوده‌اند، بی‌اعتبار کند. 
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
عربيعربی
عربيعربی
Englishانگلیسی
Englishانگلیسی