۱۲ تیر ۱۴۰۱ / ۳ ژوئیه ۲۰۲۲

سفر مشاور امنیت ملی امارات به قطر، در آستانه‌ی اجلاس سران کشورهای عرب در عربستان

شبه جزیره/دیپلماسی

شرح خبر: شیخ طحنون بن زاید آل نهیان، مشاور امنیت ملی امارات متحده‌ی عربی، در تلاشی آشکار در راستای تقویت روابط دوجانبه با قطر، در دوحه با امیر این کشور دیدار کرده است. این ملاقات در شرایطی صورت گرفته که قطر به تازگی میزبان مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا بر سر احیای توافق هسته‌ای ۱۳۹۴/ ۲۰۱۵ بوده است، و همچنین قرار است در اواخر ماه جاری، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در نشست سران کشورهای عربی در عربستان سعودی شرکت کند.

پوشش خبری: دفتر رسانه‌ای دیوان امیری دولت قطر، اعلام کرد که امیر روز ۷ تیر/ ۲۸ ژوئن با طحنون بن زاید ملاقات کرده است.

  • بر اساس بیانیه‌ی قطر، طحنون بن زاید، سلام و درود شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس امارات و حاکم ابوظبی، و همچنین شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، معاون رئیس‌ امارات و حاکم دبی را رسانده است.

  • بر اساس گزارش‌ها، طرفین در خصوص روابط دوجانبه، و راه‌های همکاری بر سر دغدغه‌های مشترک و مجموعه‌ای از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفتگو کرده‌اند.

  • خبرگزاری رسمی امارات (وام) بیانیه‌ی قطر را منعکس، و تصریح کرد که صحبت‌های میان امیر قطر و طحنون بن زاید، بر حوزه‌های منافع مشترک شورای همکاری خلیج فارس نیز تمرکز داشته است.


برخی از مفسران عرب خلیج فارس به اهمیت سفر طحنون بن زاید به دوحه، به ویژه زمان این سفر اشاره کردند.

  • جابر الحرمی، روزنامه‌نگار قطری اظهار داشت که از زمان اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس در عربستان، که در دی‌ماه ۱۳۹۹/ ژانویه ۲۰۲۱ برگزار شد، این دومین سفر طحنون بن زاید به دوحه بوده است. گردهم‌آیی قبلی در العلا، با حضور گروه چهارگانه‌ی عرب (بحرین، مصر، عربستان و امارات)، به محاصره‌ی قطر که در سال ۱۳۹۶/ ۲۰۱۷ اعمال شده بود، پایان داده شد.

  • حرمی همچنین افزود از زمانی که محمد بن زاید در اردیبهشت‌ماه/ می، ریاست امارات را برعهده گرفته است، این اولین سفر طحنون بن زاید به قطر است.

  • عبدالله الشایجی، استاد دانشگاه برجسته‌ی کویتی، سفر طحنون بن زاید به قطر را در زمره‌ی سفرهای دیپلماتیک مقامات عرب خلیج فارس، ایران و اسرائیل در منطقه، طی هفته‌های گذشته دسته‌بندی کرد. شایجی همچنین به هم‌زمانی سفر طحنون بن زاید به دوحه، و ورود هیئت‌های ایرانی و آمریکایی به قطر برای شرکت در مذاکرات غیرمستقیم برای احیای توافق هسته‌ای ۱۳۹۴/ ۲۰۱۵ اشاره کرد.

زمینه/تحلیل: طحنون بن زاید بالاترین مقام اماراتی است که از زمان لغو محاصره‌ی قطر از سوی چهارگانه‌ی عرب در اوایل سال گذشته‌ی میلادی، با امیر قطر در دوحه دیدار کرده است. به ادعای رسانه‌های قطری، دلیل این اختلاف عمدتاً محمد بن زاید است که در  بهمن‌ماه/ فوریه، در حاشیه‌ی بازی‌های المپیک زمستانی، در پکن دیدار کوتاهی با امیر قطر داشت. بعد از آن نیز، این دو رهبر زمانی که امیر برای عرض تسلیت به محمد بن زاید، به دلیل درگذشت برادر ناتنی‌اش و رئیس پیشین امارات، شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان، به ابوظبی رفت، با یکدیگر ملاقات داشتند.

  • طحنون بن زاید بارها در نقش فرستاده‌ی مورد اعتماد محمد بن زاید، به کشورهای رقیب منطقه‌ای فعلی و سابق امارات سفر کرده است؛ امری که در سفرهای این مشاور امنیت ملی امارات به ایران، قطر و ترکیه نیز مشهود است.

  • همان‌طور که امواج.میدیا پیش‌تر گزارش کرده بود، پیشرفت‌های دیپلماتیک و اقتصادی امارات و کشورهای منطقه، اغلب به دنبال سفرهای طحنون بن زاید محقق شده است.

  • برخی از تحلیلگران بر این باورند که طحنون بن زاید خود را برای ولیعهدی بعدی ابوظبی آماده می‌کند. ظاهراً دیپلماسی رفت و برگشت او از جانب محمد بن زاید، به تقویت وجهه‌ی او به عنوان دولتمردی زیرک و دارای اعتبار امنیتی، کمک کرده است.

در حالی که برخی از مسائل بین قطر و امارات از زمان اجلاس العلا همچنان حل‌نشده باقی مانده است، تعاملات میان طحنون بن زاید و امیر قطر حاکی از آن است که در آینده شاهد عمل‌گرایی بیشتری خواهیم بود.

  • قطر با عادی‌سازی روابط امارات و اسرائیل در سال ۱۳۹۹/ ۲۰۲۰ از طریق توافق آبراهام مخالف است. به علاوه، دوحه از تلاش ابوظبی برای عادی‌سازی روابط اعراب با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه نیز ناراضی است.

  • با این حال، این اختلافات مانع آن نشده است که امارات و قطر در زمینه‌ی پیگیری مشارکت‌های اقتصادی، و طرح یک جبهه‌ی متحد عربی در خلیج فارس علیه جنبش انصارالله یمن، معروف به حوثی‌ها، همکاری کنند.

  • سفر طحنون بن زاید به دوحه، هم‌زمان با گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در قطر، نشان از تمایل اماراتی‌ها برای مشارکت بیشتر در شکل‌دادن به امنیت منطقه دارد.

چشم‌انداز: تعامل بیشتر امارات و قطر احتمالاً مستلزم از سرگیری کامل روابط دیپلماتیک، و همچنین بازگشت سفرایشان خواهد بود.

  • بحرین و امارات تنها کشورهایی از گروه چهارگانه‌ی عرب هستند که سفرای خود را به قطر بازنگردانده‌اند.

  • در شرایطی که هم قطر و هم امارات به دنبال تحقق برنامه‌های متنوع اقتصادی مربوطه هستند، ممکن است شاهد افزایش تبادلات تجاری باشیم.

علی‌رغم اختلافات سیاسی بر سر ایران، و همچنین عادی‌سازی روابط با اسرائیل و سوریه، ابوظبی و دوحه احتمالاً در زمینه‌ی مسائل امنیتی، به ویژه در واکنش به خروج آمریکا از منطقه، با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

  • قطر و امارات پیش از اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس در ماه آینده -که بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده نیز در آن شرکت خواهد کرد- احتمالاً تلاش خواهند کرد تا در مورد برخی مسائل امنیتی منطقه‌ای به اجماع برسند تا بتوانند برای شورای همکاری خلیج فارس، از آمریکا تضمین‌های امنیتی بلندمدت دریافت کنند.
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
تحریریه امواج.میدیا
عربيعربی
عربيعربی
Englishانگلیسی
Englishانگلیسی